Het hoofd: meest onderscheidende deel van het lichaam

Het meest unieke van je ‘zijn’ zit hem in je hoofd. Daar zitten al jouw persoonlijke trekjes in verwerkt: jouw manier van denken, horen, zien, spreken, huilen, zingen en lachen. Jouw hele uitstraling wordt in feite door je hoofd en de bijbehorende mimiek bepaald. Door jouw gezichtsuitdrukking geef je uiting aan jouw emoties en door de flexibiliteit van jouw stem kun je duidelijk laten doorklinken wat er aan de hand is. De ogen zijn niet alleen de spiegel van je ziel, maar ook de peilstokken in het leven. En je mond spreekt boekdelen.

Dit complexe lichaamsdeel kan dan ook met veel klachten te kampen hebben. Het hoofd kan makkelijk overlopen, je kunt dingen verkeerd gaan zien, niet meer horen wat er gezegd wordt, geen woord meer kunnen uitbrengen of met stomheid geslagen zijn. Het kan je gaan duizelen, je gaat op je tandvlees lopen of je verslikt je in iets.

De balans tussen denken en voelen

Stapsgewijs zal ik je dan ook meenemen op de reis van klachten, die met het hoofd te maken hebben. In de meeste gevallen zijn de hersenen, jouw denkende brein, de oorzaak van al jouw klachten. Want die grijze massa maakt het mogelijk dat je dingen relativeert en goed praat, dat het denken de meester wordt van jouw gevoelens en er geen plaats meer is voor intuïtief het juiste te doen. Dan gaan de gedachten met je op de loop, en lig je letterlijk wakker van alles wat er gebeurt.

Begin dus maar je hoofd te breken over de vraag hoe de balans tussen denken en voelen bij jou is.

Praat je alles goed voor jezelf? Druk je je gevoel weg? Ben je een huilebalk, een lachebek, een zwartkijker of een tandenknarser? Heb je een masker op , ben je iemand met meer gezichten of ben je juist een open boek?

Ik kom hier natuurlijk op terug.

In de spiegel kijken: niet altijd leuk

Je bent al perfect

Als je je afvraagt, wat er aan jouw leven mankeert, meet jouw situatie dan niet af aan die van anderen, of aan wat je allemaal nog mist. Want ondanks het streven in onze maatschappij om alles perfect voor elkaar te hebben, is perfectie iets wat niet bestaat. Er is altijd wel iemand die het beter voor elkaar lijkt te hebben. Brené Brown waarschuwt in haar boek ‘De moed van imperfectie’ dat dit kijken naar anderen ons alleen maar ongelukkig maakt. Je kunt beter maling hebben aan wat anderen van je vinden, want de vergelijking leidt al snel tot aanpassen en uit willen blinken, het net zo willen zijn als de ander. Je eigenheid en je zelfvertrouwen zijn dan ver te zoeken.

Op hoe anderen je zien heb je geen invloed

Als je je gevoel van eigenwaarde ontleent aan de waardering die je van anderen krijgt, dan raak je al snel de weg kwijt omdat iedereen iets anders van je wil. Dan word je een na-aper en naprater, een mens zonder eigen karakter. Op hoe anderen jou zien heb je geen namelijk geen enkele invloed, hoeveel moeite je daar ook voor doet. Iedereen heeft zijn eigen (roze of minder roze) bril waarmee hij het leven aanschouwt, iedereen leeft in andere omstandigheden en iedereen raakt in de ban van iets anders. Als je je daar naar probeert te richten, waai je met alle winden mee en weet niemand (inclusief jezelf) wie je in werkelijkheid bent.

Jezelf zijn is sterk

Wat je beter kunt doen? Loslaten wat anderen van je denken en gewoon jezelf zijn. Er zullen namelijk altijd mensen zijn die niet met je om kunnen of willen gaan. Sommige karakters botsen met elkaar en niet iedereen heeft hetzelfde doel voor ogen. Aardig gevonden worden heeft niets te maken met het dansen naar andermans pijpen. Integendeel: er zijn mensen die graag iemand anders voor hun karretje spannen en als dat niet lukt, dan vinden ze die persoon ineens niet meer aardig.

Als je jezelf bent, kom je in ieder geval mensen tegen die -net als jij- voor zichzelf staan en de regie over het eigen leven voeren. Dat is niet zwak, maar sterk. En dat is boeiend, omdat je elkaar op die manier echt iets te vertellen hebt, iets toevoegt aan elkaar (in plaats van elkaar na te praten).

Wees dus blij met jouw unieke haardos, jouw eigen postuur, jouw bijzondere smaak en jouw eigen aardigheden. Want je bent al perfect zoals je bent.

Hoofdzaken

Huidklachten vaak leeftijdsgebonden

Veel huidklachten doen zich voor in een specifieke fase van het leven, zoals het eczeem bij kinderen, de acne in de tienerjaren, ouderdomsvlekken op latere leeftijd. Dat is niet zo vreemd, omdat elke levensfase zijn eigen hobbels kent. Kinderen moeten nog leren omgaan met de buitenwereld en hun eigenwaarde daarin zien te ontdekken (het ontwikkelen van zelfvertrouwen) terwijl  oudere mensen hun spontaniteit voor een deel zijn kwijtgeraakt en zich minder durven of willen laten zien.

Eczeem: minderwaardig voelen

Er zijn maar weinig kinderen die zonder huidproblemen hun kindertijd doorstaan. Of het nu ‘berg’ is, dauwworm, ringworm of een soort van eczeem: in het jonge leven kunnen deze klachten komen en gaan. Maar ook op oudere leeftijd is eczeem bij menigeen bekend. De signaalfunctie daarvan is dat het innerlijk vraagt om meer ruimte, om een bevrijding uit het net waarin het gevangen zit. Dit net wordt gevormd door de  miskenning van je eigen talenten en gevoelens, en de overtuiging dat je alleen maar gebreken en tekortkomingen hebt. In plaats van uitdagingen aan te gaan, zeg je dan ‘dat is niets voor mij’.

Acne: onzekerheid

Acne wordt ook wel aangeduid als jeugdpuistjes, en dat is begrijpelijk. Want Acne staat voor de onvrede met jezelf, (nog) niet wetend wie je eigenlijk bent. Je bent op zoek naar jezelf, en je komt in opstand tegen het gezag boven je. Daar hoort een zekere betweterigheid en arrogantie bij, als camouflage van die onzekerheid. En de kans is groot dat je jezelf lelijk vindt. Daardoor valt het je moeilijk om vriendelijk en open te zijn naar anderen toe.

Dit is een beeld dat wij allemaal wel kennen van puberende jongeren, die hun positie in het leven nog aan het zoeken zijn. Maar acne kan zich ook op oudere leeftijd voordoen, als hetzelfde thema zich aandient.

Mee-eters: van hetzelfde laken een pak

Als je veel last hebt van mee-eters (verstopte talgklieren met zwarte of witte kop) is er sprake van eenzelfde soort conflict als bij acne. Je voelt je onzeker en klein, en je laat je het liefst niet zien. Je hebt naar jouw gevoel niets te zeggen, en (dus) wordt er niet naar jouw mening gevraagd.

Deze, en andere huidproblemen, zijn te overwinnen door je eigen plek in het leven in te nemen, jezelf te laten zien en te waarderen voor wie je bent.  Ouders met kinderen, die huidproblemen hebben, zouden deze kinderen meer moeten stimuleren om zichzelf te zijn (minder op de huid zitten) en volwassenen doen er goed aan om  hun eigenwaarde eens onder de loep te nemen en te beslissen dat ze volledig okay zijn.

Een oud boek dat nog altijd noemenswaardig is in dit verband, is “Ik ben ok, jij bent ok” van Wayne Dyer. Maar er zijn natuurlijk talloze andere boeken met eenzelfde aanmoediging tot zelfbewustzijn.

Na-apen en napraten: niet voor de mens

Bescherming van je zelf

De huid is ons grootste orgaan, heeft een oppervlakte van anderhalf tot twee vierkante meter en weegt zo’n vier kilo. Hij bedekt en beschermt alles wat er onder/binnen zit. Dat zijn niet alleen alle andere weefsels en organen maar ook de geest en ziel, ons innerlijke zijn. Het is de eerste verdediging in ons afweersysteem, de regelaar van onze temperatuur en door alle zenuwuiteinden in de huid wordt een dreiging van buitenaf feilloos gesignaleerd.

Het is dus niet verwonderlijk dat de gesteldheid van de huid –in het denken over lichaam en geest- te maken heeft met hoe iemand zich voelt in relatie tot de buitenwereld.

Niet alleen het weer en het klimaat zijn daarbij van belang, maar ook het belangrijkste dat wij in het leven tegenkomen: de mens. De huid is als het ware ons uiterlijke zintuig, waar de tast (het aftasten van het leven) als belangrijke functie in besloten ligt. De (kwaliteit van de) huid zegt dus iets over de manier waarop je in relatie staat tot de buitenwereld. In welke mate voel je je veilig en beschermd in de buitenwereld? Kun je duidelijk grenzen stellen en voel je je behaaglijk of juist onbehaaglijk in het contact met anderen? Heb je een dunne huid, met alle kwetsbaarheid van dien, of kan niets jou raken (dikke huid)? Ben je-letterlijk en figuurlijk- een aaibaar mens, of juist iemand die lichamelijk contact als onprettig ervaart?  Dit zijn allemaal vragen die met je huid in verband kunnen worden gebracht.

Iemand op zijn huid zitten: iets afdwingen

Als iemand je op je huid zit, probeert die persoon iets van je gedaan te krijgen waar je eigenlijk geen zin in hebt. De meeste mensen vinden dit allerminst prettig. Want iemand die je op je huid zit, legt een druk op je, wil iets van je gedaan krijgen en probeert je je grenzen te laten verleggen. Eigenlijk zit deze persoon dan aan jouw innerlijk te morrelen. Dat is behoorlijk irritant. Maar ook minder extreme situaties waarin een beroep wordt gedaan op je eigenlijke zijn, kan leiden tot de nodige irritatie en ongemak: van jeuk, roodheid en vlekken tot aan de meer irritante zwelling en afscheidingen (vocht, pus, bloed).

Op al deze dingen, in verschillende soorten en maten, kom ik stapsgewijs terug (te beginnen met Acne en Eczeem).

Acne en eczeem: uitbarsting van onzekerheid

Allergie: kwaal van deze tijd

In deze tijd zijn er steeds meer mensen met een allergie: voor koemelk, voor pollen, voor gluten, voor kattenhaar, voor huisstof en ga zo maar door. Hoe komt dat we niet meer tegen iets kunnen wat heel natuurlijk is? Zou dat kunnen zijn omdat we steeds minder natuurlijk leven? Dat we onze natuur steeds meer geweld aan doen? Deze vraag beantwoord ik met een simpel ‘ja’. Want ik denk dat mensen allergisch zijn voor een aspect van henzelf: er niet tegen kunnen dat dingen anders lopen dan ze (in hun hart) zouden willen. Dat leidt tot irritatie, jeuk, gesnotter en ademnood.

Waar het dan -in onszelf- om gaat, is dat we te vitterig en te kritisch zijn naar onszelf; onszelf niet meer toestaan iets te laten gaan of iets te beleven om reden van angst of onzekerheid. Dit leidt bijna letterlijk tot een vorm van ademnood, verstikking.

Hoewel ik niet bekend met een allergie als zodanig, heb ik op twee momenten in mijn leven last gehad van netelroos: die fel jeukende rode bultjes op de huid. Dit werd toentertijd een allergie genoemd, hoewel die uitslag niet door een bepaalde stof wordt veroorzaakt. Maar deze ‘galbulten’ waren alleen maar een symptoom van mijn eigen ervaren zieligheid, van mijn onmacht om me vrij te voelen. Anderen hadden mij op dat moment in hun macht waardoor ik niet mezelf kon zijn. En dat irriteerde me in hoge mate (ik kom nog terug op alle klachten van de huid).

Waar ben je allergisch voor?

Zoals met alles in het leven, spreekt onze taal boekdelen. De spreekwoorden en gezegden maken het tamelijk eenvoudig om een rode draad te ontdekken in dat wat jou mankeert. De hele volkswijsheid ligt hier immers in besloten. Als je last hebt van een allergie, vraag je dan eens af wat of wie jou irriteert, wat maakt dat jij snottert en proest of naar adem moet happen. In welke situaties heb je het wel of niet? Want als er iets een patroon kent van gaan en komen, dan is het een allergie.

De huid: scheiding tussen binnen en buiten

Het leven loopt niet lekker

Als je ziek bent, of depressief, of chronisch moe … dan is het belangrijk om te onderzoeken wat er aan jouw leven mankeert. Of beter gezegd: waar heb je gebrek aan, welk tekort is dat?

Vijftig jaar geleden was de eerste vraag van de huisarts aan de patiënt ‘wat mankeert er aan’. En daarmee bedoelde hij niet alleen het lichaam. De huisarts was toen nog een vertrouwenspersoon, waar ook de dagelijkse zorgen mee gedeeld werden. In deze tijd, met de bekende 10-minuten gesprekken, is er nog nauwelijks aandacht voor de totale zieke mens. Dus is er werk aan de winkel voor onszelf.

Waarom zit je niet lekker in je vel? Welke stress of zorgen ken je? Wat belast je, waar heb je schoon genoeg van, welke frustratie komt telkens weer boven? Hoe gelukkig of ongelukkig voel je je?

Het antwoord op deze vragen is niet altijd voor de hand liggend en soms moeilijk te vinden. Maar in bijna alle gevallen heeft het te maken met jou in relatie tot andere mensen: tot je vrienden of familie, tot je werk of collega’s. En daarmee heeft het alles van doen met jouw zelfvertrouwen of zelfrespect, met je angst om zwak over te komen of om iets of iemand te verliezen. Kortom met de angst om ‘je eigenlijke zelf te zijn’.

Naar binnen kijken (introspectie)

Als je echt durft te kijken naar wat er aan je leven mankeert, dan heb je daar veel tijd voor nodig. Tijd om dingen werkelijk te onderzoeken en te voelen, zonder dat je daarin gestoord wordt door anderen. Maar als je deze tijd en de moed weet op te brengen, dan zal je dat veel leren over jezelf en jouw kwalen. Ga lekker zitten mijmeren, zet eventueel wat muziek op en stel vragen aan jezelf: waar baal ik van, hoe komt het dat ik daar van baal, wat moet ik doen om dat gevoel op te heffen of te voorkomen, wat voor mogelijke consequenties heeft dat … en zo voort.

En schrijf die dingen op, zodat je daar –in het gesprek met jezelf- steeds naar terug kunt kijken. Want mocht je denken dat dit proces zo maar klaar is, dan moet ik je teleurstellen.

Allergie: ergens niet tegen kunnen