In het algemeen is de mens alleen tot verandering bereid als die vastloopt. Zonder een dergelijke ‘crisis’ zal hij blijven doen en laten wat hij altijd deed. Dit is ook het positieve effect (en volgens de meer spirituele mens ook het bedoelde effect) van deze Corona-tijd. Filosofen, psychologen en trendwatchers van over de hele wereld zijn het hier over eens.
Noodzakelijke verandering
Doordat we massaal op onszelf teruggeworpen zijn, leren we nu wat werkelijk van waarde is in het leven. Zorgzaamheid en solidariteit zijn daarbij de belangrijkste begrippen. Niet meer roepen ‘ik eerst’ (zoals bij het hamsteren) maar ook aandacht besteden aan die ander, die nabije mens. Beter nadenken over de gevolgen van iets, de eigen creativiteit weer oppakken en vooral dingen doen waar een ander ook blij van wordt: musiceren voor elkaar, gedichtjes maken, kaartjes of een maaltijd bezorgen en zo meer. Kleine attenties, die we in de hectiek van het leven al lang waren vergeten.
Lidewij Edelkoort (trendwatcher) vertelde gisteravond (5 april 2020) in ‘VPRO Tegenlicht’ dat ze nu echt blij en gelukkig is, dat ze zelfs haar ambities heeft laten varen en dat dit heerlijk vrij voelt. “Wat nu niet meer mogen doen, moesten we ook niet meer doen. De gebreken van ons maatschappelijke systeem zijn nu echt blootgelegd en nu worden we ons bewust van de noodzakelijke verandering”. Ook Dirk de Wachter, de bekende Belgische psychiater, gaf in dat programma eenzelfde mening. Want volgens hem is de mens voortdurend op zoek naar zin en betekenis, en liggen deze begrippen vooral besloten in het ‘samenleven’, zorgzaam zijn en dingen voor elkaar doen. Iets dat we volgens hem al grotendeels waren kwijtgeraakt.
Spookbeeld: angst voor aanraking
Het gevaar dat dreigt is alleen dat we straks bang zijn om elkaar nog aan te raken. Volgens Dirk de Wachter raakt dit een basisbehoefte van de mens: “het huidcontact, de aanraking, de nabijheid, het voelen van elkaars warmte”.
Als we niet oppassen dan loopt de massa straks blijvend met een mondkapje op, blijft iedereen altijd op een gepaste afstand en maakt die liever video-contact dan dat hij op bezoek gaat. Dit is een spookbeeld dat we met zijn allen zullen moeten voorkomen. We zullen de angst, die ons nu is aangepraat, opzij moeten zetten en teruggaan naar de realiteit die al duizenden jaren geldt voor de mens: dat we groepsdieren zijn die met elkaar moeten stoeien, elkaar moeten koesteren en troosten, laten merken dat we met elkaar begaan zijn en niet bang zijn voor intimiteit.
Het goede behouden
We moeten ons blijven realiseren dat er, in de gehele mensheid, altijd bacteriën en virussen in het spel zijn geweest. En altijd hebben die een beperkte rol gespeeld, zijn ze niet meer geweest dan een natuurlijk fenomeen waar we prima tegen bestand waren.
Waarom dit specifieke virus nu ineens zo’n probleem is, zal ongetwijfeld nog verder worden uitgeplozen en uitgevochten. Want hoe dan ook is hier op zijn minst ‘iets vreemds aan de hand’.
Van deze Corona-crisis mogen we dus niet de angst als maat nemen voor ons toekomstige gedrag. Dan zouden wij er niets van hebben geleerd. Maar laten we juist het goede hiervan behouden: de zorgzaamheid en solidariteit, de aandacht voor elkaar en het terugbrengen van ons ‘vluchtgedrag’. Even een stapje terugdoen van een overgeorganiseerde en door geld gedreven technologische samenleving naar een kleinere schaal met een meer menselijke maat.
Geen reacties