Op dit moment worden we bijna dagelijks geconfronteerd met de spermabank en kinderen die door donoren verwekt zijn. Naar schatting zijn er tot 2004 zo’n 40.000 kinderen met behulp van onbekend donorzaad geboren, kinderen die nu op zoek gaan naar hun biologische vader. Dat laatste kan ik wel begrijpen, maar dat de moeders in kwestie de ‘reddende dokter’ Jan Karbaat nu ineens als viezerik neerzetten vind ik behoorlijk onterecht.

Het begin: een anonieme donor

In de jaren ’70, toen de eerste spermabanken ontstonden, waren alle donoren anoniem. De meeste mannen wilden –terecht- niets met de eventuele relationele- of economische gevolgen van hun goede daad te maken hebben. Dat was ook de reden dat zich maar een beperkt aantal mannen als donor meldde, met als gevolg dat dezelfde donor in meer gevallen werd ingezet.

Nu één van die donoren de dokter zelf bleek te zijn, noemt iedereen hem een viezerik en de hele zaak walgelijk. Maar deze man mocht toch met alle recht ook zelf donor zijn, vanuit dezelfde motivatie als al die andere mannen? Wat is daar nu ineens vies en walgelijk aan? Hij heeft die vrouwen niet verkracht maar alleen op de afgesproken manier het kind bezorgd met blauwe ogen en blond haar waar ze om vroegen. Volgens collega’s heeft hij op die manier ‘gerommeld met de natuur’. Hoezo? Daar zijn toch talloze wetenschappers dagelijks mee bezig om de gewenste ‘übermensch’ na te streven?!

Alles willen hebben en de gevolgen niet willen dragen

Waar het mij vooral om gaat, is dat veel mensen alles willen hebben maar de gevolgen daarvan niet willen dragen. Want als het verkeerd uitpakt, dan krijgt de ander de schuld. En zeker in de gezondheidszorg krijgt de arts al snel de zwarte piet toegeschoven. Nu gaat het over donorzaad, dan weer over ingevroren en verwisselde eicellen, cosmetische ingrepen of een ingewikkelde operatie. De klant vraagt (of eist) en de arts moet maar leveren. Geen mens in onze maatschappij die zo kwetsbaar is geworden als de arts, want die moet alles zien en kunnen, precies zoals de ‘patiënt’ het voor ogen heeft. En als dat niet helemaal lukt, dan krijgt de persoon in kwestie dollartekens in zijn ogen en regent het schadeclaims.

Daar gaat het –wat mij betreft- goed fout. Ik kom hier nog op terug bij de orgaandonatie, een ander belangrijk punt van discussie en overweging.

Tienerjongens: moeite om hun identiteit te ontwikkelen